WACANA

Tuladha Wacana Narasi 

Damarwulan

            Damarwulan putranipun Patih Udara ing Majapait. Ngajengaken lair, ingkang rama lengser anggenipun jumeneng patih, nilar praja lajeng mratapa. Ingkang winisudha gumantos jumeneng patih rayinipun Patih Udara piyambak, jejuluk Rekyana Patih Logender. Wiwit alit Damarwulan dipun gulawentah ibu dalah eyangipun, Begawan Sentanumurti, wonten ing padhepokan Paluamba. Damarwulan dipun predi wekel ing pedamelan, ngertos ing tata krami, bekti lan mbangun miturut dhateng tiyang sepuh, tresna asih dhateng sesame, sumungkem dhumateng Gusti Ingkang Murbeng Dumadi, sarta dipun gegulang ing kawruh lair lan batos.

            Ngancik diwasa, ing satunggaling dinten Damarwulan matur dhateng ibu dalah eyangipun. Damarwulan nyuwun palilah badhe suwita dhateng kepatihan. Wigatosipun, Damarwulan kepengin pados indhaking kawruh lan seserepanipun minangka sangu anggenipun badhe leladi dhateng nusa lan bangsanipun. Midhanget aturipun Damarwulan, ibu dalah eyangipun mongkog penggalihipun, sarta sanget anayogyani. Keparengipun ibu dalah eyangipun, bidhalipun Damarwulan dipun dherekaken pamomongipun kekalih, Ki Lurah Sabda palon saha Ki Lurah Nayagenggon. Pamrihipun, samangsa Damarwulan nandhang rubeda punapa dene kepengkok ing pancabaya, wontena rowanipun ingkang kengin dipun aja rerembagan.

            Sowanipun Damarwulan ing kepatihan dipun tampi ingkang paman, Rekyana Patih Logender. Damarwulan dipun paring padamelan dados juru jagi regol. Nanging, sareng ing satunggaling dinten pasulyan kaliyan putra kakungipun Sang Rekyana Patih, inggih punika Raden Layangseta saha Raden Layangkumitir, Damarwulan dipun kendeli. Minangka gantosipun, Damarwulan dipun dadosaken pekathik, juru ngopeni kapal, ngiras dados pangaritipun. Sanajan awrat, padamelan punika dipun tampi saha dipun tindakaken kanthi narimah sala lila legawa.

            Kacariyos, kala semanten negari Majapait saweg  nandhang ribed. Adipati ing Blambangan, Adipati Menakjingga, inggih Sang Prabu Urubisma mbalela. Para Senapati agung Majapait: Adipati Ranggalawe ingTuban, saha Adipati Sindurejoa ing Daha, kekalihipun  sami kapupu ing madyaning paprangan, kawon tandhing kaliyan Prabu Menakjingga. Wondene Adipati Menakkoncar ing Lumajang keplajeng, lajeng jinja boten wani mapagaken krodhanipun Sang Prabu Urubisma.

            Nguningani risakipun wadyabala, Sang Prabu Kenya Dyah Ayu Kencanawungu sakalangkung sungkawa ing galih. Sang Prabu Kenya lajeng manjing ing salebeting sanggar pamujan, nuwun nugrahaning Gusti Ingkang Maha Asih, pinaringana sarana kangge mbengkas reretuning negari, pambalelanipun Sang Prabu Menakjingga.

            Panyuwunipun Sang Prabu katampi. Sang Dyah Ayu tampi wangsiting jawata linuhung ingkang saged gentasi damel nyirep reretuning negari lare saking redim nama pun Damarwulan. Gita-gita, Sang Prabu Kenya Ayu Kencanawungu paring dhawuh dhateng Sang Rekyana Patih, kinen ngupadi larea ingkang kacetha ing salebeting wangsit. Pangandikanipun Sang Prabu Putri menawi ngantos boten pinanggih, Sang Apatih badhe pinraingan pidana ageng. Mireng dhawuh pangandikanipun Sang Prabu Kenya, manahipun Sang Rekyana Patih babar pisan boten ngedhap. Awit, dhapur kaleresan, ing wekdal punika Damarwulan sampun suwita wotnen ing kepatihan. Ringkesing cariyos, Damarwulan lajeng kasowanaken marak wonten ing ngarsanipun Sang Prabu Kenya Dya Ayu Kencanawungu.

            Terang trawaca dhawuh pangadikanipun Sang Prabu Putri, Damarwulan nyuwun pangestu lajeng bidhal. Lampahipun Damarwulan naming akdherekaken abdi kekalih, boten anganthi wadyabala prajurit ing Majapahit. Pamrihipun supados boten ngawistarani bilih badhe nglurug perang.

            Boten kacariyos reroncening lampah, ing wanci lingsir dalu, kanthi dhedhemitan Damarwulan amnjing ing salebetipun Tamansari Kadipaten Blambangan. Damarwulan kelampah saged aben ajeng kaliyan Sang Prabu Menakjingga. Damarwulan mratelaken wigatining lambah, ndandosaken muntabipun Prabu Menakjingga. Sulayaning rembag nuwuhaken perang tandhing. Damarwulan kaseser. Kininten sampun dumugining palastra, Damarwulan dipun tilar, Prabu Menakjingga kondur manjing ing salebeting puri. Nugrahanipun Gusti Ingkan Maha Asih, sapengkeripun Sang Prabu Menakjingga, Damarwulan angsal pitulungan. Damarwulan saged ndustha pusaka gada wesi kuning, andel-andelipun Sang Prabu Urubisma. Damarwulan lajeng nututi mlebet ing pasareanipun Prabu Menakjingga.

            Wuninga pusakanipun kacepeng ing mengsah, Prabu Menakjingga ngalumpruk tanpa daya, nyipta sampun badhe dumugi titiwancining pejah. Prabu Menakjingga karingkus, lajeng dipun prajaya. Mustakanipun dipun tgas, dipun sowanaken wonten ing ngarsanipun Sang Prabu Kenya Dya Ayu Kencanawungu. Sirep reretuning negari Majapahit, Sang Dyah Ayu karenan ing galih. Minangka pepulih, Damarwulan kaparingan ganjaran, ngamping-ampingi Sang Prabu Kenya, ngembat panguwaosing negari.

sumber: Soejono, Wahyudi.1988. Kridha Basa Jilid 4.Klaten:PTIntanPariwara.